Wat kan ik met het lokaal bestuur doen voor mantelzorgers?

1 op 3 volwassen Vlamingen is mantelzorger. Ook in jouw stad of gemeente. Als lokaal bestuur sta je dicht bij de burgers, dus ook bij de mantelzorgers. Met een gerichte aanpak en ondersteuning kan je veel betekenen voor deze mensen.

De rol van een lokaal bestuur

Met de vermaatschappelijking van de zorg en de buurtgerichte zorg neemt de rol van een lokaal bestuur toe. Meer hierover lees je in het mantelzorgplan en het  decreet lokaal sociaal beleid.

Aandacht voor mantelzorg maakt deel uit van een integraal beleid, waarin ook de leefruimte, woonomgeving, werk, onderwijs, lokale economie… worden betrokken. Het past ook in het streven naar een Gezonde Gemeente en Zorgzame Buurten.

Waarom inzetten op ondersteuning?

Je maakt met het lokaal bestuur het verschil voor:

  • Mantelzorgers: met ondersteunende diensten, erkenning en een tegemoetkoming voor hun inspanningen. Maak mantelzorgers wegwijs in het zorglandschap. Waak mee over de zorg voor hun eigen gezondheid, welzijn en draagkracht.
  • De persoon met zorg- en ondersteuningsnood: met kwalitatieve zorg in de vertrouwde omgeving. Zorg voor een goede integratie in de samenleving en vermijd vereenzaming en verwaarlozing.
  • De samenleving: met een efficiënt en betaalbaar gezondheidssysteem met oog voor ieders draagkracht. Bouw aan een sociaal weefsel, solidariteit en een zorgzame samenleving.

Zo draag je als stad of gemeente bij aan een inclusieve en warme samenleving.

Hoe ondersteun en waardeer ik mantelzorgers?

Een lokaal bestuur heeft veel mogelijkheden om mantelzorgers te ondersteunen.

  • Ondersteuning thuis
    • Diensten thuiszorg, zoals warme maaltijden, gezinszorg, poetshulp, karweihulp …
    • Vrijwilligers: ziekenbezoek, oppasdienst, boodschappendienst …
  • Ondersteuning buitenshuis
    • Een lokaal dienstencentrum met een activiteiten- en ondersteuningsaanbod
    • Dagopvang
  • Financiële ondersteuning.
    • 7 op de 10 gemeenten in Vlaanderen geven al een mantelzorgpremie. Mantelzorgers ervaren de premie als een erkenning en appreciatie voor hun inzet.  In het rapport  'Een mantelzorgpremie in elke gemeente' van Samana vind je aanbevelingen. 
  • Zet mantelzorgers in de bloemetjes.
    • Werk hiervoor samen met lokale partners, het lokaal dienstencentrum, dagopvangcentra of buurthuizen. Organiseer een actie voor de Dag van de Mantelzorg op 23 juni: een verwenmoment, een informatiebeurs of een recreatief aanbod voor mantelzorgers.
  • Draag bij aan de bekendmaking van de term ‘mantelzorg’, zodat meer mantelzorgers zich ermee identificeren en zich erkend voelen. Voer een informatiecampagne in de lokale pers of met flyers.
  • Organiseer lotgenotencontact. De mantelzorgverenigingen kunnen deze bijeenkomsten begeleiden.

Tip: Organiseer je een activiteit voor mantelzorgers? Voorzie dan opvang voor de persoon met zorg- of ondersteuningsnood, zodat de mantelzorger zonder zorgen kan deelnemen.

Goede praktijkvoorbeelden

  • De gemeente Londerzeel biedt samen met de 6 mantelzorgverenigingen vormings- en ontmoetingssessies aan voor mantelzorgers. Op een aangename locatie ontmoeten mantelzorgers elkaar in een vertrouwelijke en gezellige sfeer.
  • Mantelzorgtraject district Borgerhout (Antwerpen) zet in op het bereiken van de kwetsbare doelgroep van mantelzorgers van etnisch-culturele minderheden.
  • Lokale mantelzorgnetwerken in Oost-Vlaanderen. In 2016 werden met lokale partners 26 mantelzorgnetwerken opgericht voor een goede samenwerking over de sectoren heen.
  • Een aantal steden en gemeenten en eerstelijnszones organiseren, al dan niet samen met de 6 erkende mantelzorgverenigingen, een maandelijks mantelzorgcafé. Voorbeelden zijn Aalst, Brugge, Roeselare, Wetteren, Zele, Eerstelijnszone Noorderkempen.

Heb of ken jij ook een inspirerend initiatief? stuur een mailtje naar info@expertisepuntmantelzorg.be met wat toelichting over het initiatief.

Gluren bij de buren

Inspiratie uit Nederland

Nood aan maatwerk

Enkele aandachtspunten bij de ondersteuning van mantelzorgers:

  • Heb aandacht voor verschillende mantelzorgsituaties en relaties. Oudere mantelzorgers hebben andere noden dan jonge mantelzorgers. Zorgen voor iemand met een beperking is anders dan voor iemand met een psychische kwetsbaarheid.
  • Vertrek vanuit de positieve aspecten van mantelzorg. Mantelzorgers moeten hun draagkracht bewaken en hebben vaak ondersteuning nodig, maar mantelzorg geeft ook voldoening.
  • Hou rekening met de relatie die mantelzorgers en personen met zorg- en ondersteuningsnood hebben en de zorgcultuur binnen het gezin, de familie of het netwerk.

Organiseer als lokaal bestuur niet zelf alle zorg. Werk samen met lokale partners en/of bedrijven, met mantelzorgers en hun zorgvrager. Zo bouw je een gedragen en duurzame ondersteuning uit.