Bieke zorgt voor haar vader
“Mantelzorgers zijn niet alleen ouders die voor ouderen zorgen”
Bieke (27) is mantelzorger voor haar vader die astma en de longziekte COPD heeft. Haar moeder stierf toen ze negen was. Als enig kind nam ze al jong de zorg op voor haar vader. “Dat evolueerde van vuilnisbakken buiten zetten tot de rekeningen betalen. De ziekte van mijn vader is degeneratief, het wordt niet beter. Vandaag neem ik bijna alle huishoudelijke taken op mij. Ik woon nog altijd bij hem. Dat blijf ik doen zolang hij er nog is, dat kan nog vijf maanden of vijf jaar duren. Iedere dag is een win.”
Wanneer besefte je dat je mantelzorger bent?
Bieke: “In mijn laatste jaar orthopedagogie deed Benedicte de Koker, die ook binnen HoGent werkte, een uiteenzetting over mantelzorg. Toen ik haar PowerPoint zag, besefte ik dat ik mantelzorger was. Ik heb achteraf met haar gepraat en zo leerde ik dat ik als student recht heb op bepaalde zaken. Denk aan uitstel voor toetsen en taken of mijn examens digitaal maken. Daarvoor merkte ik natuurlijk dat mijn band met mijn vader niet dezelfde is zoals mijn vrienden die hebben. De meeste mensen gaan twee weken op vakantie. Ik moet ervoor zorgen dat er iemand thuis is en mijn vader kan helpen. Die geremdheid heb ik altijd gehad, maar ik kon er nooit een naam op kleven.”
Intussen ben je twee jaar aan de slag in het onderwijs. Hoe gaan je collega’s daarmee om?
Bieke: “Al tijdens mijn sollicitatiegesprek was ik daar open over. Ik zit met een onvoorspelbare situatie, maar ik heb het geluk dat ik een goede directeur heb die veel ruimte geeft. Het is niet mogelijk om elke dag thuis te werken, maar toen ik onlangs telefoon kreeg van mijn vader dat hij van de trap gevallen was, kon ik alles laten vallen. Mijn collega's en mijn vrienden tonen begrip. Voor de mensen buiten die dichte cirkel is mantelzorger een abstract gegeven. Bij mantelzorg denken de meesten meer aan iemand van oudere leeftijd.”
Zijn er veel mensen in je omgeving die aan mantelzorg doen?
Bieke: “Niet zoveel. Onze buurman, die de beste vriend is van mijn vader, komt veel helpen bij zaken die ik niet alleen kan, zoals het verhuizen van een wasmachine. Ik ben koppig en wil veel zelf doen, maar soms moet ik accepteren dat het niet alleen gaat. In mijn omgeving ben ik de enige mantelzorger, maar ik heb ook niet veel nood om daar met andere mensen over te babbelen.”
Hoe ervaar je het mantelzorger zijn, zowel positief als negatief?
Bieke: “Het heeft mijn vader en ik dichter bij elkaar gebracht. Daarnaast heeft het me ook geleerd om zorgzaam te zijn en dat heeft mij zeker gevormd. Ik ben leerlingenbegeleider in het secundair onderwijs. Hierdoor heb ik goede antennes voor leerlingen die in een gelijkaardige situatie zitten. Anderzijds zijn sommige van mijn vrienden al getrouwd en hebben ze kinderen. Ik woon nog thuis bij mijn vader en dat wringt soms. Maar ik zou de mantelzorg niet kunnen combineren met een baby.”
Wat geeft jou energie om er weer tegenaan te gaan?
Bieke: “De kleine momenten waarop mijn vader energie heeft om iets te doen, zoals ramen schoonmaken of dweilen, zonder dat hij mij nodig heeft. Wanneer hij na een slechte periode zich iets beter voelt, pak ik met twee handen vast.”
Zijn er zaken die jouw leven als mantelzorger gemakkelijker zouden maken?
Bieke: “Ik ben met mijn gat in de boter gevallen. Hoewel ik mijn job graag doe, zijn er ook dagen dat ik liever in de privésector zou willen werken, puur om organisatorische redenen. Door thuis te werken, zou mijn vader al veel minder gestresseerd zijn op dagen dat hij zich slecht voelt of bang is om een astma-aanval te krijgen. We zouden ook dienstencheques krijgen om een poetshulp in te huren. Dat lukt nu niet met mijn loon en werk.
De informatie zit soms ook erg versnipperd. Ik heb dit jaar een aanvraag ingediend om als mantelzorger erkend te worden, maar mijn vader heeft niet voldoende punten. Dus ik heb op niks recht. Het zou handiger zijn mocht ik die erkenning wel krijgen, ook al betekent dat zonder de premies. Ik weet niet of wij momenteel alles krijgen waar we recht op hebben, van zorg tot thuishulp. De organisaties doen goed werk, maar ik heb altijd het gevoel dat ik hen lastig val.
Er leeft nog te veel een idee dat mantelzorg gebeurt door ouders die voor ouderen zorgen. Een statuut van leerling/mantelzorger zou handig zijn. De mantelzorg heeft immers zoveel weerslag op de ontwikkeling, groei en vaardigheden van leerlingen. Aan de hogeschool was de situatie wel beter, maar dat kwam grotendeels ook door Benedicte die mij doorverwees naar de juiste hulp. Had ik haar op dat moment niet leren kennen, dan weet ik niet hoe ik het had gedaan met mijn examens.”
Heb je op cruciale momenten in de zorg voor je vader ondersteuning gekregen van zorgprofessionals of hulpverleners?
Bieke: “We hebben veel aan onze huisarts, die altijd bereikbaar is. Ze is ook bekommerd, terwijl ik weet hoeveel werk zij heeft. Ze maakt altijd tijd voor ons.”
