Ondersteuning thuis

Thuisverpleging

Thuisverpleging is medische zorg aan huis. Het gaat om verpleegkundige handelingen die:

• niet in een ziekenhuis of bij een dokter moeten gebeuren.
• je als mantelzorger niet zelf kan (en vaak ook niet mag) uitvoeren.

Enkele voorbeelden:

• inspuitingen
• wondzorg
• bloedafname
• stomazorg
• hulp bij het aan- en uittrekken van compressie- en steunkousen

De belangrijkste taak van de thuisverpleegkundige is het behouden of vergroten van het comfort van de zorgvrager. In samenspraak met de familie de artsen wordt er zorg op maat uitgewerkt. 

Hoe vraag ik thuisverpleging aan?

1. De behandelende arts bepaalt of thuisverpleging nodig is en schrijft een voorschrift. Voor hygiënische zorgen is geen voorschrift nodig: je kan hiervoor ook een beroep doen op een verzorgende van een dienst voor gezinszorg.
2. Je contacteert een dienst voor thuisverpleging of een zelfstandig verpleegkundige in de buurt en maakt een afspraak. Je doet een zorgaanvraag aan de hand van het voorschrift van de arts.
3. Een verpleegkundige komt een eerste keer langs. Jullie bespreken de nodige zorg die is voorgeschreven. Je geeft het voorschrift af en jullie bepalen samen hoe de verdere zorg wordt ingepland. 

Hoeveel kost thuisverpleging?

De meeste kosten worden rechtstreeks opgenomen door het ziekenfonds, waardoor de zorgvrager zelf geen factuur krijgt.

Belangrijk is om bij het kennismakingsgesprek met de verpleegkundige te bekijken of er kosten zijn die de zorgvrager zelf moet dragen.

Tips

• Kijk na of de verpleegkundige geconventioneerd is. Dit wil zeggen dat hij/zij de wettelijke tarieven hanteert. Dit kan via de website van het RIZIV. 
• Het aanbod aan diensten thuisverpleging is groot. Om te weten wie het best bij de zorgvrager past, kan je advies vragen aan de huisarts of vraag je eens rond in jouw omgeving. Misschien zijn er mensen die goede ervaringen hebben met een bepaalde verpleegkundige en/of dienst.
• Doe je als mantelzorger bepaalde medische handelingen, zoals inspuitingen, wondverzorging, sondevoeding... zelf? Dan heb je hiervoor een attest nodig. Je thuisverpleegkundige kan je hiervoor opleiden. Meer informatie vind je in de brochure 'verpleegkundige handelingen door mantelzorgers' van de Liberale Mutualiteit, of bij een (thuis)verpleegkundige of je huisarts.

Gezinszorg

Gezinszorg is ondersteuning in het dagelijkse leven. De verzorgende ontlast jou als mantelzorg door een aantal zorgtaken over te nemen en ondersteunt ook jou.

De meeste diensten gezinszorg hebben specifiek opgeleide verzorgenden voor kwetsbare doelgroepen: mensen met psychische moeilijkheden, een handicap of dementie. Informeer bij je dienst gezinszorg.

Wat kan je aan een dienst voor gezinszorg vragen?

Persoonlijke verzorging

• wassen
• aan- en uitkleden
• eten en drinken
• bewegen en verplaatsen, zowel binnenshuis als buitenshuis
• naar het toilet gaan
• inname geneesmiddelen 

Huishoudelijke hulp

• koken, afruimen en afwassen
• het wassen, strijken en herstellen van kleding
• het schoonmaken van de woning
• boodschappen doen

Psychologische en sociale ondersteuning

• steun bij het verwerken van psychologische en emotionele problemen
• luisteren
• helpen bij sociale contacten, ontspanning en administratie 

Bijkomend zal de verzorgende helpen:

• in het verhogen van de draagkracht van de zorgvrager en van jou als mantelzorger.
• bij het opvangen en doorgeven van problemen en het stimuleren van zelfzorg. 

Een verzorgende kan ook in het weekend, 's avonds en 's nachts langskomen.

Hoe vraag ik gezinszorg aan?     

Neem contact op met een dienst naar keuze. Je vindt hier een lijst van de erkende diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg.

Op de website van de sociale kaart​​ kan je zoeken naar diensten voor g​ezinszorg en aanvullende thuiszorg in jouw buurt. 

Hoeveel kost gezinszorg?

Er wordt een prijs op maat berekend, afhankelijk van het inkomen en de gezinssituatie. Dit wordt de gebruikersbijdrage genoemd. Op de website van het Agentschap zorg en gezondheid vind je meer informatie over hoe de gebruikersbijdrage berekend wordt.

Oppas

Soms wil of moet je er als mantelzorger even tussenuit. Kan de zorgvrager niet alleen blijven? Een oppasdienst kan een oplossing bieden.

Je kan via een oppasdienst, een oppasser (meestal een vrijwilliger) inschakelen om toezicht en gezelschap te houden. Zo kan je als mantelzorger met een gerust hart het huis verlaten en/of je even ontspannen. 

Het is niet de bedoeling dat de oppasser huishoudelijke taken doet, maar hij/zij kan wel helpen bij:

• beperkte verplaatsingen binnenshuis
• het opwarmen van de maaltijd
• de maaltijd
• het toiletbezoek.

Ook 's nachts is oppas mogelijk.

Hoe vraag ik een oppas aan?

Je kan hiervoor terecht bij het ziekenf​onds of raadpleeg het overzicht diensten voor oppashulp. Op de website van de Sociale Kaart​  kan je ook zoeken naar diensten voor oppashulp in jouw buurt. ​

Nachtopvang

Als de persoon voor wie je zorgt 's nachts onrustig is, ronddwaalt of verzorging nodig heeft, dan kunnen de nachten zwaar doorwegen. Eens goed kunnen doorslapen, doet veel voor je mentale gezondheid en algemene fitheid.

Er zijn verschillende mogelijkheden:

• Nachtoppas: vrijwilligers van een erkende oppasdienst houden toezicht. 
• Nachtzorg: verzorgenden van een dienst voor gezinszorg of aanvullende thuiszorg geven ondersteuning 's nachts wanneer er meer zorg nodig is.
• Nachtinterventie: verpleegkundigen van een dienst thuisverpleging of van een woonzorgcentrum komen één of meerdere keren per nacht langs wanneer medische verzorging nodig is.
• Nachthotel: woonzorgcentra bieden opvang 's nachts aan. Wanneer de zorgvrager zich nog kan verplaatsen, dan kan hij/zij er een nacht verblijven zodat jij als mantelzorger kan genieten van een deugddoende nachtrust.  

Afhankelijk van de zorgzwaarte en de ondersteuning die nodig is, kan je een beroep doen op één of meer van bovenstaande initiatieven.

Hoe vraag ik nachtopvang aan?

Neem een kijkje op www.nachtzorg.be of op de website van de Sociale kaart voor een initiatief bij jou in de buurt.

De Dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds kan je ook verder helpen.

Hoeveel kost nachtopvang?

Afhankelijk van het initiatief wordt er een andere kostprijs aangerekend. Meestal betaal je 25 tot 30 euro per nacht.

Persoonlijk alarm

Een persoonlijk alarm (of personenalarm) is een drukknop aan een ketting of op een armband die de zorgvrager steeds bij zich draagt. Bij problemen drukt hij/zij op deze knop en wordt onmiddellijk een zorgcentrale gecontacteerd.

Een medewerker van de centrale gaat na wat de ernst van de situatie is en contacteert de opgegeven contactpersonen en indien nodig de hulpdiensten. De contactpersonen geef je op voorhand door.

Er zijn verschillende soorten van slimme alarmen (met valdetector, bewegingsdetectoren …). Er zijn ook alarmen die de zorgvrager buitenshuis kan gebruiken.

Waar vind ik een persoonlijk alarm?

Je kan hiervoor terecht bij jouw ziekenfonds, een winkel voor thuiszorgmateriaal of via een webshop.

Andere ondersteunende diensten

Denk ook aan diensten zoals huishoudhulp, hulp bij het koken, een klusjesdienst of een boodschappendienst. Zo krijg je als mantelzorger meer ruimte en tijd voor jezelf en de mantelzorg. Informeer voor deze diensten bij:

• een maatschappelijk werker van het OCMW of van je ziekenfonds;
• een dienst voor gezinszorg;
• een deeleconomieplatform.

Zie ook: Beveiligde Zone voor de dienstencheques (dienstencheques-vlaanderen.be),

Voor personen met een handicap

• Begeleiding, dagopvang of -ondersteuning en verblijf of woonondersteuning (VAPH)
• Zorgwijs wijst mensen met een handicap de weg naar de ondersteuning die het best bij hen past

Voor psychiatrische patiënten

• Een Centrum Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) biedt begeleiding aan mensen met een psychische kwetsbaarheid die thuis wonen.

Laat je (indien nodig) helpen om het aanbod te verkennen door iemand van een Dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds of het OCMW.