Mantelzorgers ondersteunen binnen je lokaal bestuur

Op deze pagina

Wil je mantelzorgers in je gemeente ondersteunen? Betrek hen dan vanaf het begin. Zo ontdek je wat zij écht nodig hebben en hoe je als lokaal bestuur het verschil kan maken.

Om mantelzorgers gericht te ondersteunen, moet je hen eerst weten te bereiken. Tips om mantelzorgers beter te bereiken vind je via VVSG en Movisie (NL).

Bouw vervolgens een ‘bottom-up’ mantelzorgbeleid uit, door met mantelzorgers en stakeholders op het terrein in gesprek te gaan. Organiseer bijvoorbeeld een mantelzorgraad (ev. in samenwerking met de eerstelijnszone), waarbij je een groep mantelzorgers uitnodigt om samen hun noden te bespreken.

Houd hierbij ook rekening met verschillende groepen van mantelzorgers: een oudere mantelzorger heeft andere noden dan een jongere. En zorgen voor iemand met een beperking is anders dan zorgen voor iemand met een psychische kwetsbaarheid.

Inspirerende initiatieven

  • Mantelzorg | VVSG: laat je inspireren door tips en relevante beleidsvragen.

  • Instrument Wat Telt: een instrument voor gemeenten en (gezondheids)professionals dat helpt in kaart te brengen wat inwoners belangrijk vinden.

Het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg brengt lokale initiatieven rond mantelzorg in kaart. Deel ook jouw inspirerend initiatief via info@expertisepuntmantelzorg.be.

Mantelzorgers erkennen en ondersteunen

Als lokaal bestuur kan je mantelzorgers op veel manieren versterken en waarderen. Je hoeft daarvoor als lokaal bestuur niet zelf alle zorg te organiseren. Werk samen met de mantelzorgverenigingen, lokale partners en ondernemingen, en met mantelzorgers en de persoon met zorg- en ondersteuningsnood. Zo bouw je een gedragen en duurzame ondersteuning uit.

Sensibilisering

Veel mantelzorgers vinden de zorg die ze opnemen vanzelfsprekend. Ze weten niet dat wat zij doen ‘mantelzorg’ heet en vinden niet altijd hun weg naar de juiste ondersteuning. Door het brede publiek te sensibiliseren rond mantelzorg, draag je bij aan de bekendheid van de term én de bekendheid van het ondersteuningsaanbod.

  • Voer een sensibiliseringscampagne aan de hand van de ‘dahadikeffenodig’-campagnematerialen. Het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg en de mantelzorgverenigingen lanceren voor de Dag van de Mantelzorg (23 juni) ook jaarlijks communicatiematerialen. Schrijf in op de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van nieuws en toekomstige lanceringen.
  • Boost (h)erkenning door getuigenissen van lokale mantelzorgers in de kijker te zetten via lokale communicatiekanalen, de lokale pers, het gemeenteblad,… Deel ook onze oproep voor getuigen.
  • Noot: Belicht ook de positieve kant van mantelzorg. Mantelzorgers hebben ondersteuning nodig en moeten hun draagkracht bewaken, maar mantelzorg kan ook voldoening geven.

Laagdrempelige informatie en doorverwijzing

Mantelzorgers hebben nood aan duidelijke informatie, ondersteuning of gewoon een luisterend oor. Als lokaal bestuur kan je hen gericht informeren en doorverwijzen.

Ondersteuning thuis

Mantelzorgers hoeven er niet alleen voor te staan. Met ondersteuning in de thuissituatie krijgen ze meer ademruimte, doordat een deel van de zorg of huishoudelijke taken wordt overgenomen.

  • Voorzie thuiszorgdiensten, zoals warme maaltijden, gezinszorg, poetshulp, karweihulp…
  • Zet vrijwilligers in voor ziekenbezoek, oppasdiensten, boodschappendiensten …

Ondersteuning buitenshuis

Ook buiten de thuisomgeving kunnen mantelzorgers rekenen op ondersteuning. Door opvang te voorzien, neem je hen de zorg tijdelijk uit handen.

  • Voorzie in het lokaal dienstencentrum een activiteiten- en ondersteuningsaanbod waar zowel mantelzorgers als personen met een zorg- of ondersteuningsnood terechtkunnen. Informeer hiervoor bij de mantelzorgverenigingen.
  • Een centrum voor dagopvang biedt een tijdelijke verlichting voor mantelzorgers en een veilige plek voor de persoon met zorgnoden.

Financiële ondersteuning

Sommige gemeenten bieden een mantelzorgpremie aan als erkenning en appreciatie voor de inzet van mantelzorgers. Elke gemeente is vrij om een mantelzorgpremie in te voeren en bepaalt zelf de voorwaarden.

Erkenning en waardering

Erken mantelzorgers voor hun onmisbare inspanningen aan de hand van waarderende acties en activiteiten.

  • Werk hiervoor samen met lokale partners, het lokaal dienstencentrum, dagopvangcentra of buurthuizen.
  • Organiseer een actie voor de Dag van de Mantelzorg op 23 juni: bijvoorbeeld een verwenmoment, een informatiebeurs of een recreatief aanbod voor mantelzorgers. Inspiratie en andere activiteiten vind je in onze activiteitenkalender.

Lotgenotencontact

Organiseer bijeenkomsten voor mantelzorgers. Het gevoel niet alleen te zijn in hun zorgen kan hen verlichting geven. De mantelzorgverenigingen kunnen deze lotgenotencontacten begeleiden.

Organiseer je een activiteit voor mantelzorgers? 

Tips:

  • Geef je activiteit in via UiTinVlaanderen met het label ‘mantelzorgers’. Zo verschijnt jouw activiteit ook in onze activiteitenkalender.
  • Voorzie opvang voor de persoon met zorg- of ondersteuningsnood, zodat de mantelzorger zonder zorgen kan deelnemen.

Inspirerende initiatieven

Het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg brengt lokale initiatieven rond mantelzorg in kaart. Deel ook jouw inspirerend initiatief via info@expertisepuntmantelzorg.be.

Vrijwilligers ondersteunen mantelzorgers

Mantelzorgers zijn geen vrijwilligers. Al is het verschil soms niet zichtbaar, het is wél belangrijk:

Hoewel vrijwilligerswerk net als mantelzorg ook vaak onbezoldigd is, is de relatie met de zorgvrager anders. Vrijwilligers kiezen bewust wanneer en hoe ze zich inzetten, binnen een bepaalde tijd en context. Mantelzorg komt daarentegen op je pad en loopt door: je zorgt vanuit een bestaande band met een naaste die zorg of ondersteuning nodig heeft.

Vrijwilligers kunnen wel een waardevolle rol spelen in het ondersteunen van mantelzorgers. Het gaat hier over nabije zorgzaamheid: het kleine helpen, er zijn voor elkaar, eerder dan om frequente, zwaardere of structurele hulp.

Wil je vrijwilligers inzetten om mantelzorgers in jouw gemeente of stad te ondersteunen? Bereid dit goed voor en laat je ondersteunen door experten. Meer info vind je bij het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk vzw.

<< Terug naar de landingspagina