Hulpmiddelen en woningaanpassingen

Hulpmiddelen

Er bestaan veel soorten hulpmiddelen voor zorg: thuiszorghulpmiddelen, mobiliteitshulpmiddelen, incontinentiemateriaal, antidoorligmateriaal, een persoonlijk alarm …

Vraag informatie en advies op maat bij:

• de Dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds;

• zelfstandige ergotherapeuten. Je vindt een ergotherapeut in je buurt op ergotherapie.be. De erkenning kijk je na via het RIZIV.

• In Brussel kan je terecht bij het Steunpunt Woningaanpassing. 

De hulpmiddelendatabank van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) biedt hulp in de keuze van het juiste hulpmiddel. Je vindt er per hulpmiddel een omschrijving en een overzicht van de mogelijkheden en handelaars.

Hulpmiddelen uitlenen

Hulpmiddelen uitlenen is vaak voordeliger dan ze aan te kopen. Zeker voor dure of grote hulpmiddelen, zoals een ziekenhuisbed, of als het gebruik maar tijdelijk is.

Elk ziekenfonds heeft zijn eigen uitleendienst. Als lid kan je gratis of tegen een voordelig tarief een hulpmiddel huren. De voorwaarden verschillen per ziekenfonds. Ga voor meer informatie langs bij je ziekenfonds of de thuiszorgwinkel/mediotheek of neem een kijkje op hun webshop.

Andere mogelijkheden zijn de uitleendienst van: 

• Rode Kruis .

• Patiëntenverenigingen bieden voor hun leden vaak het nodige materiaal aan.

Hulpmiddelen aankopen

• In de thuiszorgwinkel of mediotheek van je ziekenfonds kan je hulpmiddelen aankopen. Zij helpen bij de keuze van het juiste hulpmiddel en geven advies. Daarenboven heb je als lid vaak recht op een bijkomende tegemoetkoming of korting.
• Ook apothekers geven advies en bieden hulpmiddelen aan. Op zorgpunt vind je apothekers die deze dienst aanbieden.
• Je kan ook terecht bij een orthopedist of bandagist. Die zijn gespecialiseerd in hulpmiddelen zoals rolstoelen, orthopedische schoenen, prothesen, steunkousen … Zij worden erkend door het RIZIV, waardoor er vaste tarieven voor de hulpmiddelen zijn. De bandagist of orthopedist is niet altijd verplicht deze te volgen. Let dus goed op de prijs en vraag dit na.

Voor kleinere hulpmiddelen kan je een kijkje nemen op:

• Advys 

• Able2

Tips

• REVA geeft informatie en advies over hulpmiddelen op een tweejaarlijkse informatiebeurs. Je maakt er kennis met een ruim aanbod aan producten.

• Kangoeroebeurs is specifiek gericht op kinderen met een beperking. Je kan er hulpmiddelen en aanpassingen uitproberen en vergelijken.

• MODEM is gespecialiseerd in hulpmiddelen om te communiceren. MODEM geeft advies over welke hulpmiddelen en aanpassingen mogelijk zijn.

Tegemoetkomingen

Hulpmiddelen zijn vaak niet goedkoop.  Een tegemoetkoming is mogelijk via drie instanties:

• de Vlaamse Sociale Bescherming (via de zorgkas);

• de aanvullende diensten en voordelen van je ziekenfonds;

• het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) (-65 jaar). Hun refertelijst somt hulpmiddelen op waarvoor je van het VAPH een tegemoetkoming kunt krijgen.

Afhankelijk van het hulpmiddel gelden er andere voorwaarden. Onderstaand schema kan je gebruiken als richtlijn waar je welke hulpmiddelen best aanvraagt.

*Voorwaarden verschillen per ziekenfonds

Woningaanpassing

Met een aangepaste, veilige en comfortabele woning kan de zorgvrager zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Een aangepaste woning beperkt ook de belasting van de mantelzorger en de professionele hulpverleners.

Advies woningaanpassing

• De Dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds biedt advies en ondersteuning rond woningaanpassing, vaak met de hulp van een ergotherapeut of een expert die jou ook helpt bij het aanvragen van tegemoetkomingen.

• Ferm, een erkende dienst voor gezinszorg, heeft een eigen dienst woningaanpassing met ergotherapeuten die advies aan huis geven voor een eenmalige beperkte bijdrage. Ze doen een volledige opvolging van het dossier in samenspraak met de cliënt en brengen de premies in orde. De uitvoering van de werken gebeurt door een aannemer of de karweidienst van Ferm Thuiszorg. Voor die werken maken zij een offerte op.

• Gemeenten geven via het OCMW of het lokaal dienstencentrum advies over woningaanpassing.

• Zelfstandige ergotherapeuten kunnen eveneens advies geven. Ergotherapeuten die erkend zijn door het RIZIV passen de vaste tarieven toe. Je vindt een ergotherapeut in je buurt op ergotherapie.be.

• De toegankelijkheidsbureaus van Inter Vlaanderen geven advies en begeleiding rond woningaanpassing.

• De Zilveren Sleutel ondersteunt ouderen om zo lang mogelijk veilig, comfortabel en zelfstandig te wonen.

• Het steunpunt woningaanpassing geeft gratis advies en doet de verdere opvolging in Brussel.

Tegemoetkoming woningaanpassing

Je woning aanpassen aan veranderende noden door ouderdom of een beperking is een dure zaak. Met de premiezoeker vind je snel op welke premies je recht hebt.

• Ben je jonger dan 65? Dan kan je terecht bij het VAPH. Meer informatie vind je op de website van VAPH.
• Ben je 65 jaar of ouder? Dan kan je aankloppen bij het Agentschap Wonen Vlaanderen

Ook sommige provincies en gemeenten geven een premie om de woning aan te passen. Informeer hiervoor bij je gemeente of provincie.

Aanpassingspremie voor ouderen

De aanpassingspremie voor ouderen kan je aanvragen voor:

• technische installaties en hulpmiddelen
  bv. traplift, aangepaste badkamer of toilet, het plaatsen van handgrepen, automatiseren van rolluiken of garagepoort

• verbouwingswerken om de woning veiliger en toegankelijker te maken
  bv. drempels wegwerken, deuren verbreden, ruimtes vergroten

Overkoepelende renovatiepremie

Meer informatie over de voorwaarden en aanvraagprocedure vind je op de website van het Agentschap Wonen Vlaanderen.   

Zijn aanpassingen niet mogelijk? Of zijn de kosten te hoog?

Soms is het interessanter om uit te kijken naar een andere woning. Denk aan gemeenschappelijke woonvormen, bijvoorbeeld zorgwonen, of aan een assistentiewoning (serviceflat).

Sta je op het punt om een huis/appartement te bouwen of kopen?

Als je bouwt, kan je met beperkte ingrepen je woning alvast voorzien op de toekomst. Bijvoorbeeld door drempels te vermijden en deuren breed genoeg te maken. Laat je inspireren door de principes van meegroeiwonen via Inter, het Vlaams expertisecentrum toegankelijkheid.